Slapeloosheid is een veelvoorkomend probleem. Rond 50% van de volwassenen heeft er wel eens last van. Maar wat is slapeloosheid? En wanneer spreken we van een slaapstoornis? Want iedereen slaapt wel eens een nacht slecht of te weinig. Maar ook al is dit erg vervelend, we spreken dan nog niet direct van een slaapstoornis. De medische term voor slapeloosheid is insomnie, of zoals in het Engels; insomnia. Er zijn drie verschillende soorten insomnie; niet in slaap kunnen vallen, vaak wakker worden tijdens de slaap, en te vroeg wakker worden. Er zijn ook mensen die een combinatie van alle drie ervaren en zijn een duidelijk symptoom van slapeloosheid.
We spreken over slapeloosheid als er minstens drie keer per week slecht geslapen wordt en dit het functioneren overdag beïnvloedt. Maar ook als het minder dagen per week voorkomt kan het al erg vervelend zijn. Het kan ook zijn dat je slecht slaapt, maar dit jouw dag niet beïnvloedt. Is dit het geval, dan wordt er gesproken van vermeende slapeloosheid. En dan kan het ook nog zo zijn dat jij denkt dat je slecht slaapt, maar dit eigenlijk niet zo is. Dit heet paradoxale slapeloosheid en komt voor bij 5% van de mensen met slapeloosheidsklachten.
In deze blogpost bespreken we wat de oorzaken zijn van slapeloosheid, welke gevolgen dit kan hebben en wat je er aan kan doen. Bepaalde medicatie kan slapeloosheid veroorzaken terwijl andere medicatie dit juist weer kan verhelpen. Slapeloosheid wordt ook vaak veroorzaakt door stress en slechte rituelen voor het slapen gaan. Ook heeft de overgang invloed op de slaapkwaliteit. Hoe vervelend ook, er is gelukkig ook erg veel aan te doen. Maar voordat we naar onze tips gaan is het belangrijk om vast te stellen wat de oorzaak van de slapeloosheid is.
Wat veroorzaakt slapeloosheid?
Waardoor wordt slapeloosheid veroorzaakt? Er zijn zowel lichamelijke als psychische oorzaken voor insomnie. Daarnaast zijn er ook nog externe factoren die de slaapkwaliteit kunnen beïnvloeden. Lichamelijke oorzaken zijn onder andere het rustelozebenensyndroom, slaapapneu en andere ademhalingsstoornissen. Ook kan jeuk en gewrichtspijn het er niet makkelijker op maken. Komt dit bekend voor? Maak dan een afspraak met een medisch specialist om te kijken of jij kampt met een van deze stoornissen.
Toch is er vaak een psychische oorzaak van slapeloosheid. Bijna 90% van de mensen met een depressie hebben ook moeite met slapen. Nu is dit wel een kip en ei verhaal, want depressie kan ook het gevolg van slapeloosheid zijn. Stress staat ook hoog aan de lijst als we kijken naar oorzaken van slapeloosheid. Als iemand niet kan slapen, kan psychofysiologische slapeloosheid ontstaan. Dit is de vicieuze cirkel die ontstaat als iemand denkt niet te kunnen slapen. Hoe meer je je best doet om te gaan slapen, hoe lastiger het wordt.
Naast psychische en lichamelijke oorzaken kan het probleem ook van buitenaf komen. Omgevingsgeluid kan de slaap erg beïnvloeden, en ook licht en temperatuur zijn belangrijk. Een slecht matras en kussen kan er voor zorgen dat je slecht slaapt. En dan is er ook nog de zogenaamde slaaphygiëne, met andere woorden gezonde omstandigheden en gedrag die je slaap beïnvloeden. In zeer zeldzame gevallen wordt er nooit een oorzaak gevonden, dit wordt ook wel idiopathische insomnie genoemd. Gelukkig komt dit meer zeer zelden voor.
Welke medicatie kan slapeloosheid veroorzaken?
Naast de oorzaken die we net hebben besproken kan bepaalde medicatie ook van grote invloed zijn op jouw nachtrust. Neem je bepaalde medicijnen? Kijk dan eens onder de bijwerkingen om te zien of slapeloosheid er tussen staat. Bepaalde antidepressiva en prednison kunnen insomnie veroorzaken. Bètablokkers en het middel tegen maagzuur omeprazol hebben in sommige gevallen ook slapeloosheid als bijwerking. Maak een afspraak met je huisarts als je een van deze medicijnen slikt en last hebt van slapeloosheid.
Ben je net gestopt met roken? Dan is er een grote kans dat je een tijdje moeite hebt met slapen. Je lichaam is van slag en moet wennen aan het gebrek aan nicotine. Dit proces gaat door in de nacht, waardoor je onrustig kan slapen. Het kan ook voorkomen dat je hierdoor lastiger in slaap valt en veel droomt. Gelukkig neemt dit na een aantal weken af en slapen niet-rokers over het algemeen beter. Omdat stoppen met roken al moeilijk genoeg is, kan je de slapeloosheid tegen gaan door het nemen van een supplement. The Dreamer bevat melatonine, magnesium, valeriaan, gaba, en 5-htp waardoor je makkelijker in slaap valt en uitgeruster wakker wordt.
Heb je last van stress? Dan kan dit er voor zorgen dat je niet goed slaapt. Gedachtes kunnen je tot diep in de nacht wakker houden en je lichaam staat als het ware altijd aan. Hierdoor kan je niet goed ontspannen en dat is nu juist wat nodig is om in slaap te vallen. Ook lichamelijke stress klachten zoals hartkloppingen en spanning in het lichaam veroorzaken slapeloosheid. De recente corona crisis heeft ervoor gezorgd dat veel meer mensen met een burn-out thuis zijn komen te zitten. Ook bij een burn-out komt slapeloosheid veel voor en dit staat het herstel in de weg. De vermoeidheid kan namelijk voor meer stress zorgen en zo blijft het probleem bestaan. Het is dus belangrijk om de slapeloosheid snel aan te pakken.
Wat zijn de gevolgen van slapeloosheid
Iedereen weet wat er gebeurd als je een keer een nacht niet goed slaapt. Je hebt moeite met concentreren en kan wat prikkelbaar zijn. Maar wat gebeurt er als je te lang rond loopt met slapeloosheidsklachten? Dan kan het zijn dat je je iedere dag zo voelt. Weinig energie en niet goed kunnen omgaan met emoties worden een dagelijkse strijd. Ook kampen mensen met meer lichamelijke klachten omdat het immuunsysteem minder goed werkt door gebrek aan slaap.
Wanneer je weken of zelfs maanden last hebt van slapeloosheid kan het chronisch genoemd worden. Dit kan grote gevolgen hebben voor de gezondheid. Mensen die hiermee kampen lopen een hoger risico op hart- en vaat ziekten. Ook komen depressies en angststoornissen vaker voor bij mensen die leiden aan slapeloosheid. En uit recent onderzoek is gebleken dat de kans op vroegtijdig overlijden met wel 12% verhoogt wordt door slaapgebrek.
En dan is er nog de kans op microslapen. Door het gebrek aan slaap in de nacht kan je overdag zonder dat je het merkt in slaap vallen. Deze microslaapjes kunnen soms wel een paar minuten duren, levensgevaarlijk als je bijvoorbeeld achter het stuur zit. Het is dus erg belangrijk om het gebrek aan slaap aan te pakken. En je hoeft niet gelijk aan zware slaaptabletten te denken, ook slaap-supplementen kunnen voor verandering zorgen. Daarnaast kan aanpassing in je slaapgewoontes er ook voor zorgen dat je beter gaat slapen.
Hoe kom je van slapeloosheid af
We weten nu dus hoe het tekort aan slaap je leven kan beïnvloeden. Maar hoe kom je er weer van af? We bespraken al eerder dat er bepaalde supplementen bestaan die het slapen bevorderen. Maar welke andere tips kunnen jouw nachtrust bevorderen? Zoals eerder vermeld is de zogenaamde slaaphygiëne erg belangrijk. Je hebt waarschijnlijk bepaalde gewoontes waarvan je niet wist dat die een negatief effect hebben. Het eten van zware maaltijden of eten laat op de avond zorgt ervoor dat je lichaam nog bezig is met de vertering en je daardoor niet in slaap valt.
Beeldschermen kunnen ook voor slapeloosheid zorgen. Als je beter wilt kunnen slapen, vermijdt dan beeldschermen zoals je telefoon en televisie de laatste uren van de avond. Regelmaat is ook extreem belangrijk, dus probeer iedere avond rond dezelfde tijd naar bed te gaan. Het drinken van koffie, cola of energiedrankjes kan het inslapen bemoeilijken en het is dus aan te raden om dit vooral later op de dag niet meer te drinken. Een kruidenthee met bijvoorbeeld kamille is daarentegen wel aan te raden. Dit kan onderdeel zijn van een slaapritueel, net als een warme douche en het lezen van een boek.
We hebben al eerder gesproken over het effect van roken op het slapen, maar ook het drinken van alcohol maakt slapen lastigere. Een glas of twee kan helpen voor ontspanning, maar meer dan dit zal vooral voor een onrustige nachtrust zorgen. Voldoende bewegen overdag is belangrijk, maar intensieve sport in de uren voor het slapen gaan kan beter worden vermeden. En dan is er nog de slaapkamer. Zorg ervoor dat je kamer goed geventileerd is en alleen wordt gebruikt voor slapen en intimiteit. De televisie kan beter in de woonkamer blijven. Een koele kamer is het beste, maar zorg ervoor dat je voeten warm zijn. Sokken aan in bed zijn niet erg sexy, maar helpen wel bij het slapen.
Medicijnen tegen slapeloosheid
De voorgaande tips tegen slapeloosheid zijn allemaal makkelijk toepasbaar, maar helpen niet gelijk. Ook hebben sommige mensen gewoon wat extra hulp nodig en gelukkig is dat er. We kennen allemaal de slaaptabletten die via de huisarts gehaald moeten worden. Maar wist je dat er ook andere opties zijn? Supplementen die helpen tegen slapeloosheid, maar niet direct een recept van een arts nodig hebben. Deze zijn ook minder heftig en geven je niet het gevoel volledig van de wereld te zijn, zoals andere slaaptabletten soms kunnen doen.
The Dreamer is zo’n supplement. Vier bestanddelen zorgen ervoor dat je sneller in slaap valt en ook beter door kan slapen. Het eerste bestanddeel is melatonine, een hormoon dat door het lichaam zelf geproduceerd wordt. Door teveel blauw licht neemt die productie af, dus aanvulling met een supplement kan helpen. Naast melatonine helpt de magnesium in het supplement je hersenen ontspannen, en dat is precies wat je nodig hebt om in slaap te vallen. In tegenstelling tot melatonine maakt het lichaam magnesium niet zelf aan, dus is het handig om dit bij te slikken door middel van een supplement.
De laatste bestanddelen zijn gaba en 5-htp. Gaba, of volledig gamma-aminoboterzuur zorgt voor rust in je hoofd. Het zorgt ervoor dat de zenuwactiviteiten in je hersenen afnemen, waardoor je dus beter in slaap valt. De neurotransmitters in je brein communiceren minder met elkaar en dit geeft de rust die je nodig hebt om slapeloosheid tegen te gaan. De laatste stof 5-htp, een stofwisselingsproduct. Het gebruik hiervan verhoogt het serotinegehalte in je lichaam, waardoor je remslaap verlengt wordt. Dit verbetert dus de slaapkwaliteit.
Slapeloosheid in de overgang
Vrouwen ouder dan 45 jaar komen op een gegeven moment in de overgang. Naast symptomen als vermoeidheid, gewrichtspijn en gewichtstoenamen kampen veel vrouwen ook met opvliegers en transpireren. Dit kan ook in de nacht voorkomen, waardoor de slaap verstoort wordt. Bijna 40% van vrouwen in de overgang geeft aan last te hebben van slapeloosheid. Stress en spanning nemen toe tijdens de overgang en ook dit kan bijdragen aan een slechte slaap.
Verandering in de hormoonhuishouding draagt ook bij aan de slapeloosheid, want die is nogal instabiel tijdens de overgang. Uw lichaam maakt namelijk minder progesteron en oestrogeen aan en dit draagt niet bij aan de nachtrust. Progesteron zorgt er namelijk voor dat je slaperig wordt en oestrogeen helpt om dieper in slaap te komen. Wanneer het lichaam minder van deze hormonen produceert val je dus minder snel in slaap en word je ook vaker wakker tijdens de slaap. Het nemen van een slaap-supplement kan hierbij helpen.
Daarnaast zorgt progesteron ervoor dat je een sterkere ademhalingsprikkel krijgt. Hierdoor blijft de keel beter open tijdens het slapen. Hierdoor snurken jongere vrouwen minder en hebben ze ook minder last van slaapapneu. Na de overgang wordt dit anders: vrouwen snurken dan veel meer en hebben bijna net zo veel kans op slaapapneu als mannen. Slaapapneu verstoort de slaap en zorgt er ook voor dat je vaker wakker wordt. Naast alle andere symptomen van de overgang is dit geen fijne bijkomstigheid.
Slapen voor een fijner leven
Het is dus wel duidelijk geworden dat slaap een belangrijke rol speelt in ons leven. Hoe minder en slechter je slaapt, hoe lastiger het is om overdag goed te kunnen functioneren. En dat is dus totaal niet nodig! Het aanpassen van de slaaphygiëne kan namelijk voor veel verandering zorgen en als je je aan bepaalde regels en rituelen houdt zal het je slaap positief beïnvloeden. Daarnaast hebben we geleerd dat het nemen van slaap-supplementen jouw slapeloosheid kan aanpakken. Lees hier verder over de verschillende opties.